(2012) Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922

Πρωτότυπος τίτλος: Σμύρνη: Η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922

Αγγλικός τίτλος: Smyrna: The destruction of a cosmopolitan city 1900-1922

Η υπόθεση

Στις αρχές του περασμένου αιώνα, η πόλη της Σμύρνης, αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ήταν μια πολυπολιτισμική πόλη, που οι κάτοικοί της ζούσαν αρμονικά όλοι μαζί. Το ντοκιμαντέρ της Μαρίας Ηλιού, θα μας ταξιδέψει στη Σμύρνη και θα μας δώσει την ευκαιρία να βιώσουμε τα ένδοξα χρόνια της πόλης, τις πρώτες αναταράξεις, αλλά και την καταστροφή αυτού του κοσμοπολίτικου κέντρου της Ανατολής.

Η κριτική

Τη δομή ενός ντοκιμαντέρ, μπορεί να την κρίνει κανείς μελετώντας απλώς την ποιότητα και τον όγκο των στοιχείων που έχει συγκεντρώσει ο δημιουργός του αλλά και τον τρόπο που έχει επιλέξει να τα παραθέσει. Το κατά πόσο όμως, ένα ντοκιμαντέρ μπορεί να θεωρηθεί επιτυχημένο, θα κριθεί από την αίσθηση που αφήνει, εν τέλει, η παρακολούθησή του. Αν η εμπειρία που μόλις έχει βιώσει ο θεατής, τον έχει διδάξει, τον έχει προβληματίσει ή του έχει προκαλέσει θετικά/αρνητικά συναισθήματα, τότε το ντοκιμαντέρ έχει πετύχει το σκοπό του. Και το συγκεκριμένο, μπορώ με σιγουριά να πω ότι καταφέρνει να πετύχει και τα τρία παραπάνω.

Η δουλειά που έχουν καταφέρει να κάνουν η Μαρία Ηλιού κι ο Alexander Kitroeff στο συγκεκριμένο έργο, είναι αξιοθαύμαστη. Μετά από έρευνα τεσσάρων χρόνων, έχουν κατορθώσει να συγκεντρώσουν ένα οπτικό υλικό που για πρώτη φορά παρουσιάζεται στο κοινό. Έχουν ερευνήσει πηγές από την Ευρώπη και την Αμερική κι έχουν συλλέξει στοιχεία ακόμη κι από ιδιωτικές συλλογές. Η μουσική του παράλληλα, που είναι βασισμένη σε τραγούδια της εποχής, λειτουργεί υποβλητικά, κάνοντάς τον θεατή πιο δεκτικό στις οπτικές κι ηχητικές μαρτυρίες. Το κυριότερο όμως στοιχείο του, είναι η αντικειμενικότητα με την οποία προσπαθεί να προσεγγίσει το θέμα.

Από την αρχή είναι ξεκάθαρο πως σκοπός της ταινίας, δεν είναι η ιστορική παράθεση των γεγονότων που οδήγησαν στην καταστροφή της Σμύρνης, ούτε άλλη μια ιστορική καταγραφή της Μικρασιατικής καταστροφής. Στόχος της, είναι να καταφέρει να κάνει το θεατή ν' αγαπήσει τη Σμύρνη, να νιώσει ότι αποτελεί πολιτιστικό κομμάτι ολόκληρης της ανθρωπότητας, κάτι που αξίζει να το έχουμε στην καρδιά μας. Επιλέγοντας να διαιρέσει το φιλμ σε τρεις ισομερείς ενότητες, επιτυγχάνει ν' αναδείξει τη λάμψη της Σμύρνης, την αρχοντιά της και να της δώσει πίσω τη χαμένη ζωή της, κάνοντας το θεατή ν' αγαπήσει αυτό το Ανατολίτικο πολιτιστικό κέντρο, κρατώντας το αιώνια στη μνήμη.
Το ντομικαντέρ αυτό, αποτελεί μια πλήρη ιστορική πηγή για όσους θέλουν να προσεγγίσουν ιστορικά το θέμα, αλλά ταυτόχρονα καταφέρνει να θίξει στοιχεία που συναντάμε ακόμα στην καθημερινότητά μας. Γι' αυτό το λόγο, θα πρότεινα σε όλους σας να το δείτε, ανεξαιρέτως της ηλικίας σας ή της καταγωγής σας.

Βαθμολογία: 4/5

Τα σχετικά
Ελληνικό ντοκιμαντέρ του 2012, σε σκηνοθεσία κι επιμέλεια της Μαρίας Ηλιού, διάρκειας 87 λεπτών, με ομιλητές, τους Giles Milton, Alexander Kitroeff, Θάνος Βερέμης, Βικτώρια Σολομωνίδου, Ελένη Mπαστέα, Leyla Neyzi και Jack Nalbantian.

Οι σύνδεσμοι
Trailer 
Imdb