Πρωτότυπος τίτλος: Собачье сердце (Sobachye serdtse)
Αγγλικός τίτλος: Heart of a dog
Η υπόθεση
Βρισκόμαστε στην Ρωσία, λίγο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, όπου ένας σπουδαίος Ρώσος επιστήμονας, ο καθηγητής Filipp Filippovich Preobrazhensky (Evgeni Evstigneev), υιοθετεί έναν αδέσποτο σκύλο, στον οποίο και μεταμοχεύει, στα πλαίσια ενός πειράματος, την καρδιά και την υπόφυση ενός μικρο-κακοποιού. Καθώς περνάνε οι μέρες κι ο σκύλος αναρρώνει, το πειραματόζωο, θ' αρχίσει σταδιακά να παίρνει ανθρώπινη μορφή και χαρακτηριστικά, κληρονομώντας όμως όλα τα αρνητικά στοιχεία του χαρακτήρα του ατόμου, στο οποίο ανήκαν αρχικά τα εμφυτευμένα μέλη του.
Η κριτική
"Η καρδιά ενός σκύλου" αποτελεί μια εύστοχη σάτιρα για το ρόλο της Οκτωβριανής Επανάστασης, της επιστήμης και των εκπροσώπων τους, αλλά κατά βάση, μ' ένα κωμικο-τραγικό τρόπο, θέτει ένα φιλοσοφικό ερώτημα σχετικά με την ανθρώπινη φύση και το κατά πόσο είναι εφικτό να μεταμορφωθεί το οποιοδήποτε ζώο σε άνθρωπο.
Όπως θα δούμε, η ταινία ξεκινά μ' έναν εσωτερικό μονόλογο του σκύλου, ο οποίος βλέποντας την φτώχεια των ανθρώπων που υπάρχει γύρω του, παρατηρεί, μ' έναν απόλυτα λογικό τρόπο, ότι σύντομα θα έρθει το τέλος του, καθώς, αν εκείνοι δεν μπορούν να θρέψουν τους εαυτούς τους, ποιός θα δώσει κάτι και σ' αυτόν τον κακομοίρη που πεινάει;
Για καλή του τύχη όμως, στον δρόμο του θα βρεθεί ένας φιλόδοξος επιστήμονας, ο οποίος χρειάζεται έναν αδέσποτο σκύλο για να πραγματοποιήσει το πείραμά του. Απόλυτα πεπεισμένος, ο καθηγητής, ότι ο σκύλος δεν θα επιβιώσει της επέμβασης, φροντίζει πρώτα να δυναμώσει τον οργανισμό του υποψήφιου πειραματόζωου, αλλά και να βρει τον υποψήφιο δότη, κι έπειτα πραγματοποιεί την μεταμόσχευση.
Όπως βλέπουμε προτού γίνει η επέμβαση, ο σκύλος, παρουσιάζει δείγματα ενός έντονου χαρακτήρα, καθώς είναι μαθημένος στους δρόμους κι όπως και να το κάνουμε σκέφτεται σαν σκύλος. Όμως, αφού γίνει η μεταμόσχευση κι ο σκύλος μεταμορφωθεί σταδιακά σε άνθρωπο, τα πράγματα θα βγουν εκτός ελέγχου. Ναι μεν, το δημιούργημα του γιατρού Filipp Filippovich Preobrazhensky, διατηρεί την απέχθεια των σκύλων για τις γάτες και νιώθει την ανάγκη να μην αποχωριστεί το σκυλίσιο όνομά του, όμως η συμπεριφορά του μοιάζει όλο και περισσότερο σ' αυτήν που θα μπορούσε να έχει ο αποθανών δότης.
Ο σκύλος, χάνει την λογική του σκέψη, έχει τον νου του μόνο στο αλκοόλ, ληστεύει ό,τι βρει, παρενοχλεί τις δυο υπηρέτριες του γιατρού, είναι θρασύς, άβουλος κι απεχθάνεται την οποιαδήποτε καλλιεργημένη σκέψη. Όλα αυτά τα στοιχεία, φυσικά, εκτός από τις τραγελαφικές σκηνές που προσφέρουν στο κοινό, καθιστούν τον πρώην σκύλο το τέλειο πρόσωπο για να χειραγωγηθεί από τον οποιονδήποτε επιτήδειο.
Έτσι, ο Schwonder (Roman Kartsev), ένας μπολσεβίκος γείτονας, ο οποίος ανήκει στο κόμμα κι είναι παράλληλα μέλος της Επιτροπής Στέγασης, έχοντας δημιουργήσει έχθρα με τον γιατρό, καθώς ο δεύτερος αρνείται να παραχωρήσει κάποιο από τα επτά δωμάτια του σπιτιού του, θα εκμεταλλευτεί την ανικανότητα του αλιτήριου αυτού πλάσματος, θα τον ωθήσει να διεκδικήσει τα δικαιώματά του και κατά συνέπεια θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα στον καθηγητή. Βέβαια, από την άλλη, ασκεί σάτιρα και στον ίδιο τον επιστήμονα, ο οποίος είναι μεν ο εκφραστής της κοινής λογικής, της ευγένειας και της θέλησης για πρόοδο, αλλά όπως και να το κάνουμε, υπεύθυνος της τραγικής αυτής κατάστασης, είναι ο ίδιος κι η ματαιοδοξία του να προσαρμόσει την φύση σε κάτι αφύσικο.
Η ταινία, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς βασίζεται στο αριστοτεχνικό κι ευφυές σατιρικό λογοτεχνικό κείμενο του Mikhail A. Bulgakov. Βέβαια, ακριβώς επειδή παραμένει πιστή στο μυθιστόρημα του μεγάλου Ρώσου λογοτέχνη, κινηματογραφικά, χωλαίνει σε αρκετά σημεία, καθώς είναι αδύνατον να μεταφερθεί αυτούσια η λογοτεχνική ατμόσφαιρα στην μεγάλη οθόνη. Σε κάποια σημεία, η ταινία, είναι σατιρική και κωμική, σε κάποια άλλα βαθυστόχαστη και φιλοσοφική, δίνοντας ένα αρκετά ασαφές αποτέλεσμα. Ωστόσο, αξίζει ν' αναφέρουμε ότι η επιλογή ασπρόμαυρης εικόνας αποτελεί ένα όμορφο στοιχείο που παραπέμπει στην εποχή που διαδραματίζεται η ιστορία κι οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι ιδιαίτερα καλές.
Κατά συνέπεια, το έργο, προτείνεται στο σινεφίλ κοινό, στους θαυμαστές του Bulgakov, αλλά και της Σοβιετικής κινηματογραφίας, και σε όσους ενδιαφέρουν τα στοχαστικά ερωτήματα με επίκεντρο την φύση του ανθρώπου, καθώς το κεντρικό θέμα της ταινίας αποτελεί η εν δυνάμει μεταμόρφωση ενός ζώου σε άνθρωπο, πουθενά όμως δεν διευκρινίζεται αν μιλάμε για ένα ζώο στην φυσιολογία του (σκύλο) ή για ένα ζώο στον τρόπο σκέψης του (δότη).
Βαθμολογία: 2,5/5
Τα σχετικά
Σοβιετική σάτιρα του 1988, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Mikhail A. Bulgakov, σε σενάριο της Natalya Bortko και σκηνοθεσία του Vladimir Bortko, διάρκειας 136 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Evgeni Evstigneev, Vladimir Tolokonnikov, Boris Plotnikov και Roman Kartsev.
Οι σύνδεσμοι
