Πρωτότυπος/Αγγλικός τίτλος: No
Η υπόθεση
Το 1988 διεξάγεται στην Χιλή ένα δημοψήφισμα που, στην περίπτωση που οι πολίτες της χώρας ψηφίσουν υπέρ, θα νομιμοποιήσει το δικτατορικό καθεστώς του Augusto Pinochet. Τα μέλη της αντιπολίτευσης, στην προσπάθειά τους να παροτρύνουν τον λαό να ψηφίσει κατά, θα οργανώσουν μια διαφημιστική καμπάνια, με επικεφαλή τον νεαρό κι ανοιχτόμυαλο René Saavedra (Gael García Bernal), ο οποίος θα προτείνει μια πιο ανάλαφρη κι ευχάριστη εκστρατεία. Στον λιγοστό χρόνο που διαθέτει η πλευρά του "Όχι", θα καταφέρει ν' ανατρέψει την πολιτική κατάσταση της χώρας;
Η κριτική
Ένας νεαρός μαρκετίστας, ο René Saavedra, μαζί με πολλούς συμπολίτες του, ονειρεύεται μια χώρα ελεύθερη, χωρίς λογοκρισία, όπου τα όνειρα του καθενός θα μπορούσαν να υλοποιηθούν κι οι πολίτες της θα σέβονταν ο ένας τον άλλο. Η διαφορετική ματιά όμως, με την οποία αντιλαμβάνεται τα πράγματα είναι κι αυτή που θα τον οδηγήσει να προτείνει στην πλευρά του "Όχι" μια καμπάνια ιδιαίτερα ριψοκίνδυνη για την εποχή, με την οποία είτε θα ανατραπεί το δικτατορικό καθεστώς του Pinochet, είτε οι ίδιοι θα ηττηθούν κατά κράτος.
Με σύμβολο το ουράνιο τόξο και με την προβολή χαμογελαστών προσώπων, ο νεαρός Saavedra, αφήνει πίσω το βάρβαρο παρελθόν των νεκρών κι εξαφανισμένων ανθρώπων κι επικεντρώνεται σ' ένα εξιδανικευμένο και δυτικοποιημένο μέλλον, προβάλλοντας στους πολίτες της Χιλής το αμερικάνικο όνειρο, ένα πρότυπο ζωής που είναι αδύνατον να υπάρξει σ' ένα οποιοδήποτε πολίτευμα καταπίεσης. Αξίζει όμως εδώ να κάνουμε μια αναδρομή στα ιστορικά γεγονότα, που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τους λόγους που, εν έτει 1988, η καμπάνια του "Όχι" είχε ελπίδες να πείσει μόνο αν λειτουργούσε ως "διαφήμιση".
Το 1973, ενώ η χώρα βρισκόταν σε οικονομικό αδιέξοδο, ο Augusto Pinochet κατέλαβε την κυριαρχία της Χιλής με πραξικόπημα. Όπως είναι φυσικό βέβαια, κατά την διάρκεια των αναταραχών, αλλά και των χρόνων όπου κυβέρνησε την χώρα, χιλιάδες Χιλιανοί θανατώθηκαν κι εξαφανίστηκαν. Το ζήτημα όμως είναι ότι, 15 χρόνια μετά, τα γεγονότα αυτά ανήκουν πια στο παρελθόν, για ένα μεγάλο μέρος του λαού, κι οι πολίτες έχουν συμβιβαστεί και προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Δεδομένου ότι κι ο Pinochet με την σειρά του, έχει βγάλει τα στρατιωτικά και λειτουργεί πλέον ως πολιτικός περισσότερο, είναι λογικό εικόνες κι αναμνήσεις των αιματηρών γεγονότων ν' αδυνατούν να πείσουν, μετά από τόσα χρόνια, αυτό το μερίδιο του λαού. Για πολλούς, ό,τι έγινε, έγινε κι η ελευθερία της βούλησης συνδέεται άμεσα με την οικονομική ύφεση που οδήγησε σε πραξικόπημα.
Φυσικά στην συγκεκριμένη ταινία, αναπτύσσεται η πτώση του Pinochet, όμως η θεματική της αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, καθώς η Χιλή αποτέλεσε χαρακτηριστικό παράδειγμα των εκατοντάδων χωρών που έζησαν την βία ενός δικτατορικού καθεστώτος. Επίσης, η ανελευθερία που επέφερε σε διάφορους τομείς η δικτατορία, δεν διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από την ανελευθερία που φέρνει, εκ νέου, η σύγχρονη οικονομική ύφεση, κάτι που κάνει το θέμα της εκτός από καθολικό κι επίκαιρο.
Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται τα διάφορα ντοκουμέντα, αλλά κι η εξέλιξη της ιστορίας, θυμίζει κατά πολύ home-made-video της εποχής. Το "No", γυρισμένο με κάμερα στο χέρι, δημιουργεί μια αίσθηση ντοκιμαντέρ και με την πιστή αναπαράσταση της εποχής, αποπειράται να υπενθυμίσει ή να μεταφέρει σε παλαιούς και νέους θεατές το κλίμα της περιόδου. Με την συνοδεία άκρως ρεαλιστικών ερμηνειών και τη δημιουργία μιας αισιόδοξης κι ευχάριστης ατμόσφαιρας, η ταινία αποτελεί μια ιδανική πρόταση για το σινεφίλ, πολιτικοποιημένο και μη, κοινό.
Με σύμβολο το ουράνιο τόξο και με την προβολή χαμογελαστών προσώπων, ο νεαρός Saavedra, αφήνει πίσω το βάρβαρο παρελθόν των νεκρών κι εξαφανισμένων ανθρώπων κι επικεντρώνεται σ' ένα εξιδανικευμένο και δυτικοποιημένο μέλλον, προβάλλοντας στους πολίτες της Χιλής το αμερικάνικο όνειρο, ένα πρότυπο ζωής που είναι αδύνατον να υπάρξει σ' ένα οποιοδήποτε πολίτευμα καταπίεσης. Αξίζει όμως εδώ να κάνουμε μια αναδρομή στα ιστορικά γεγονότα, που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τους λόγους που, εν έτει 1988, η καμπάνια του "Όχι" είχε ελπίδες να πείσει μόνο αν λειτουργούσε ως "διαφήμιση".
Το 1973, ενώ η χώρα βρισκόταν σε οικονομικό αδιέξοδο, ο Augusto Pinochet κατέλαβε την κυριαρχία της Χιλής με πραξικόπημα. Όπως είναι φυσικό βέβαια, κατά την διάρκεια των αναταραχών, αλλά και των χρόνων όπου κυβέρνησε την χώρα, χιλιάδες Χιλιανοί θανατώθηκαν κι εξαφανίστηκαν. Το ζήτημα όμως είναι ότι, 15 χρόνια μετά, τα γεγονότα αυτά ανήκουν πια στο παρελθόν, για ένα μεγάλο μέρος του λαού, κι οι πολίτες έχουν συμβιβαστεί και προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Δεδομένου ότι κι ο Pinochet με την σειρά του, έχει βγάλει τα στρατιωτικά και λειτουργεί πλέον ως πολιτικός περισσότερο, είναι λογικό εικόνες κι αναμνήσεις των αιματηρών γεγονότων ν' αδυνατούν να πείσουν, μετά από τόσα χρόνια, αυτό το μερίδιο του λαού. Για πολλούς, ό,τι έγινε, έγινε κι η ελευθερία της βούλησης συνδέεται άμεσα με την οικονομική ύφεση που οδήγησε σε πραξικόπημα.
Φυσικά στην συγκεκριμένη ταινία, αναπτύσσεται η πτώση του Pinochet, όμως η θεματική της αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, καθώς η Χιλή αποτέλεσε χαρακτηριστικό παράδειγμα των εκατοντάδων χωρών που έζησαν την βία ενός δικτατορικού καθεστώτος. Επίσης, η ανελευθερία που επέφερε σε διάφορους τομείς η δικτατορία, δεν διαφέρει σε μεγάλο βαθμό από την ανελευθερία που φέρνει, εκ νέου, η σύγχρονη οικονομική ύφεση, κάτι που κάνει το θέμα της εκτός από καθολικό κι επίκαιρο.
Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζονται τα διάφορα ντοκουμέντα, αλλά κι η εξέλιξη της ιστορίας, θυμίζει κατά πολύ home-made-video της εποχής. Το "No", γυρισμένο με κάμερα στο χέρι, δημιουργεί μια αίσθηση ντοκιμαντέρ και με την πιστή αναπαράσταση της εποχής, αποπειράται να υπενθυμίσει ή να μεταφέρει σε παλαιούς και νέους θεατές το κλίμα της περιόδου. Με την συνοδεία άκρως ρεαλιστικών ερμηνειών και τη δημιουργία μιας αισιόδοξης κι ευχάριστης ατμόσφαιρας, η ταινία αποτελεί μια ιδανική πρόταση για το σινεφίλ, πολιτικοποιημένο και μη, κοινό.
Βαθμολογία: 3/5
Τα σχετικά
Χιλιανό δράμα του 2012, βασισμένο σε θεατρικό του Antonio Skármeta, σε σενάριο του
Pedro Peirano και σκηνοθεσία του Pablo Larraín, διάρκειας 118 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Gael García Bernal, Antonia Zegers, Pascal Montero, και Alfredo Castro.
Οι σύνδεσμοι
