(2012) Zero dark thirty

Πρωτότυπος/Αγγλικός τίτλος: Zero dark thirty

Η υπόθεση

Μετά την πολύνεκρη επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου, οι αμερικάνικες μυστικές υπηρεσίες οργανώνουν μια αποστολή με σκοπό τον εντοπισμό του εγκεφάλου αυτής της τρομοκρατικής επίθεσης. Για σχεδόν μια δεκαετία, οι πράκτορες της C.I.A. ανακρίνουν μέλη, αλλά και άτομα που φαίνεται να σχετίζονται με την al-Qaeda, προσπαθώντας να βρουν το μέρος που βρίσκεται κρυμμένος ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης, ο Osama bin Laden.

Η κριτική

Η τρομοκρατική επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, με τα χιλιάδες θύματα και τα γεγονότα που προκάλεσε αυτή, αποτελεί σίγουρα ένα από τα σημεία-σταθμούς της σύγχρονης ιστορίας. Μετρώντας μόλις 11,5 χρόνια μετά την επίθεση και σχεδόν 2 από την ανακοίνωση του θανάτου του Osama bin Laden, τα όσα σχετίζονται με την συγκεκριμένη υπόθεση, είναι αδύνατον να ειδωθούν μέσα από ένα αντικειμενικό, ερευνητικό πρίσμα και να δοθεί στην δημοσιότητα ένας σαφής κι ολοκληρωμένος απολογισμός.

Ωστόσο, η τρομοκρατία που έχει ασκηθεί στον δυτικό κόσμο από τις συνεχείς τρομοκρατικές επιθέσεις της al-Qaeda, έχει δώσει λαβή για πολλές κοινωνικο-πολιτικές αναταράξεις, στις οποίες συγκαταλέγονται ρατσιστικές αντιδράσεις απέναντι σε άτομα αραβικών φυλών, αλλά και διάφορα σενάρια συνωμοσίας, εκ των οποίων μερικά μοιάζουν αρκετά αληθοφανή. Άσχετα όμως από το αν ευσταθούν οι διάφορες εικασίες ή όχι, καθώς με την πάροδο του χρόνου η αλήθεια θ' αποκαλυφθεί, το σίγουρο είναι ότι έπειτα από μια δεκαετία, το όνομα του Osama bin Laden συνεχίζει ν' αποτελεί ανοιχτή πληγή για τις Η.Π.Α., αλλά και για τον υπόλοιπο κόσμο κι οποιαδήποτε καινούργια πληροφορία δίνεται σχετικά με την οργάνωση της al-Qaeda αμέσως αναδεικνύεται σε κύρια και σημαντική είδηση.

Έτσι, παρόλο που βρισκόμαστε σε μια χρονική στιγμή όπου καμία σχετική είδηση δεν μπορεί να θεωρηθεί ιστορικό τεκμήριο, βλέπουμε ότι οι προσπάθειες να δοθεί στη δημοσιότητα μια όσο το δυνατόν αντικειμενικότερη εικόνα γι' αυτή την τρομοκρατική οργάνωση, αλλά και τη δεκαετή έρευνα των Αμερικανών, είναι ανάγκη πολλών εμπνευσμένων δημιουργών. Ακριβώς σ' αυτό το πλαίσιο λοιπόν κινείται κι η συγκεκριμένη προσπάθεια απεικόνισης του χρονικού που οδήγησε στον θάνατο του Osama bin Laden.

Η Kathryn Bigelow, κάνοντας χρήση των στοιχείων που έχει καταφέρει να συλλέξει από διάφορες έρευνες, αλλά και των ντροπιαστικών εικόνων από τα βασανιστήρια των Αμερικανών πρακτόρων σε Ισλαμιστές αιχμαλώτους, οι οποίες διέρρευσαν στον διεθνή τύπο, δημιουργεί ένα έργο που προσπαθεί να κρατήσει τις αποστάσεις ενός ντοκιμαντέρ από τα γεγονότα, αλλά που παράλληλα δεν χάνει το στοιχείο της μυθοπλασίας.

Έτσι λοιπόν, μέσα σε μια διάρκεια δυόμισι ωρών, ο θεατής καλείται να παρακολουθήσει μια σειρά επεισοδίων, που δεν του επιτρέπουν να ταυτιστεί με κάποιον από τους ήρωες και που ταυτόχρονα αποφεύγουν να βάλουν σε καλούπια τα πρόσωπα που εμφανίζονται. Θεωρώντας ως δεδομένο επίσης, ότι ολόκληρος ο κόσμος γνωρίζει την ιστορία της πτώσης των Δίδυμων Πύργων, των τρομοκρατικών επιθέσεων που την ακολούθησαν, αλλά και την ουσία της οργάνωσης της al-Qaeda και του ιερού αγώνα (Jihad) των Ισλαμιστών, η σκηνοθέτης εστιάζει στην παρουσίαση των γεγονότων που συμπληρώνουν σφαιρικά και προωθούν την εξέλιξη της ιστορίας, χωρίς ν' αναλώνει περιττό χρόνο σε επεξηγήσεις βασικών εννοιών.
Η αλήθεια είναι ότι η διάρκεια της ταινίας, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το έργο στην ουσία του είναι καθαρά ιστορικό, κουράζουν τον μέσο θεατή. Παρόλα αυτά, το ζήτημα είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο κι η προσπάθεια της Bigelow να κάνει καταγραφή των γεγονότων χωρίς να παίρνει θέση, είναι αν μη τι άλλο έντιμη κι άξια προσοχής. Προτείνεται λοιπόν κατά κύριο λόγο στους λάτρεις των πολιτικο-ιστορικών ταινιών.

Βαθμολογία: 2,5/5

Τα σχετικά

Αμερικάνικο ιστορικό δράμα του 2012, σε σενάριο του Mark Boal και σκηνοθεσία της Kathryn Bigelow, διάρκειας 157 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Jessica Chastain, Jason Clarke, Reda Kateb, Kyle Chandler, Jennifer Ehle, Harold Perrineau, Jeremy Strong και J.J. Kandel.

Οι σύνδεσμοι

Trailer 

Imdb 

Rotten Tomatoes 

(1926) Η μάνα

Πρωτότυπος τίτλος: Мать (Mat)

Αγγλικός τίτλος: Mother

Η υπόθεση

Κατά τη διάρκεια του 1905, μια μάνα (Vera Baranovskaya) χάνει τον αυταρχικό της σύζυγο σε μια διαμάχη των δυο αντίπαλων στρατοπέδων της Ρωσίας της εποχής. Έχοντας πλέον ως μόνο της μέλημα τη φροντίδα του γιου της, Pavel (Nikolai Batalov), ο οποίος είναι μέλος της ομάδας των επαναστατών, παραδίδει στις αρχές, που έχουν έρθει να συλλάβουν τον νεαρό Pavel, τα κρυμμένα όπλα, θεωρώντας πως με αυτόν τον τρόπο θα γλυτώσει τη ζωή του. Αντίθετα απ' αυτό που νομίζει, όμως, αποδεικνύει ότι ο γιος της είναι όντως ένοχος και συμβάλλει στην καταδίκη του. Μετά από αυτό της το σφάλμα, συνειδητοποιεί ότι οι επαναστάτες έχουν συνείδηση κι ενώνει τις δυνάμεις της μαζί τους, προσπαθώντας να βοηθήσει τον γιο της να επανακτήσει την ελευθερία του.

Η κριτική

"Η μάνα" είναι ένα από τα σημαντικότερα πολιτικά δράματα που έδωσε στον κινηματογράφο η σοβιετική πρωτοπορία κι αποτελεί διασκευή του ομώνυμου βιβλίου, του 1907, του σπουδαίου Maxim Gorky. Παράλληλα, δε, αποτελεί και την πρώτη ταινία μυθοπλασίας, ενός εκ των κυριότερων εκφραστών του κινήματος αυτού, του Vsevolod Pudovkin.

Η αλήθεια είναι πως η συγκεκριμένη ταινία, δεν συνιστά ακριβώς την μεταφορά του λογοτεχνικού κειμένου του Gorky στην μεγάλη οθόνη, αλλά αντίθετα είναι κατάλληλα προσαρμοσμένη έτσι ώστε να περνά, όσο το δυνατόν καλύτερα, τα ίδια νοήματα μ' αυτά της έντυπης έκδοσής της, πράγμα αδύνατον στην περίπτωση της πιστής αναπαράστασης του περιεχομένου της. Το πείραμα αυτό λοιπόν, τόσο σεναριακά, όσο και σκηνοθετικά, πετυχαίνει, γράφοντας ιστορία στον κινηματογράφο, κυρίως λόγω της εξαίρετης χρήσης του μοντάζ.

Ο Pudovkin, ξεκινά την ταινία του παρουσιάζοντας τον χρόνο εξέλιξης του δράματος με την προβολή της χρονολογίας, αλλά και τον τόπο, μέσω διαφόρων φωτογραφιών που απεικονίζουν το τοπίο της περιόδου. Έπειτα, στους τίτλους της, παράλληλα με τα ονόματα των συντελεστών εμφανίζει και τις φωτογραφίες τους, γεγονός που καταφέρνει να εκπλήξει ακόμα και σήμερα. Κατά την εισαγωγή του θεατή στο δράμα, επίσης, φροντίζει να ενημερώσει, μέσω της χρήσης λεζάντας, για την ιδιότητα των προσώπων, αποφεύγοντας περιττές σπατάλες του κινηματογραφικού χρόνου.

Σε γενικές γραμμές, αξίζει ν' αναφέρουμε ότι χαρακτηριστικό γνώρισμα της συγκεκριμένης ταινίας, είναι η λιτή, αλλά και ταυτόχρονα ορθή χρήση του χρόνου της διάρκειάς της, κάτι που δεν οφείλεται μόνο στην απίστευτη σύνδεση των σκηνών της, αλλά και στις εκπληκτικές κι εκφραστικές ερμηνείες των ηθοποιών της.

Το συγκεκριμένο έργο, βέβαια, χωρίς να παρουσιάζει ακραία απομάκρυνση από τους κανόνες της σοβιετικής πρωτοπορίας, που ήθελαν το πλήθος να πρωταγωνιστεί και να μην συμμετέχουν επαγγελματίες ηθοποιοί, καταφέρνει με εκπληκτικό τρόπο να περάσει από το προσωπικό δράμα, που προβάλλει στην αρχή, της απώλειας της μάνας, στο συλλογικό δράμα του φτωχού εργάτη, μεταμορφώνοντας παράλληλα την μάνα, σε σύμβολο της Πρώτης Ρώσικης επανάστασης του 1905.

Αξίζει τέλος, να σταθούμε περισσότερο και στον διαφορετικό, αλλά εξαίσιο, τρόπο, με τον οποίο ο Pudovkin χρησιμοποιεί το μοντάζ. Σε αντίθεση με τον μεγαλύτερο εκφραστή του κινήματος αυτού, του Sergei M. Eisenstein, αντί να ενώνει άκρως αντιθετικές σκηνές, που μεταφέρουν την αναταραχή ενός επαναστατημένου λαού στον κινηματογραφικό θεατή, χρησιμοποιεί το μοντάζ, συμπληρωματικά, έχοντας ως κύριο μέλημα την πλήρη κατανόηση των νοημάτων της ταινίας του κι έτσι, ανάμεσα σε όλες τις αριστουργηματικές εικόνες που χρησιμοποιεί επεξηγηματικά, βλέπουμε κι αυτήν της θραύσης των πάγων, όταν οι εργάτες ξεσηκώνονται.

Ακόμη κι αν αποτελεί την πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Vsevolod Pudovkin και το πρώτο κινηματογραφικό σενάριο του Nathan Zarkhi, "Η μάνα", είναι ένα από τα ωραιότερα, ίσως όχι από τα πιο χαρακτηριστικά, έργα της σοβιετικής πρωτοπορίας και ταυτόχρονα συγκαταλέγεται, από πολλούς κριτικούς, στις καλύτερες ταινίες όλων των εποχών. Αν ανήκετε, λοιπόν, στο σινεφίλ κοινό και δεν έχει τύχει να την παρακολουθήσετε μέχρι στιγμής, προτείνεται ανεπιφύλακτα. Αν πάλι, δεν έχει τύχει να παρακολουθήσετε πολλές ταινίες της σοβιετικής πρωτοπορίας, πιστεύω ότι είναι μια καλή ευκαιρία ν' ανακαλύψετε την μαγεία του συγκεκριμένου είδους. Τέλος, αν δεν έχετε τριφτεί και πολύ με το βωβό σινεμά, δεν θα σας πρότεινα να επιλέξετε την συγκεκριμένη γι' αρχή, λόγω της ιδιόμορφης πολιτικής θεματικής της.

Βαθμολογία: 4/5

Τα σχετικά

Σοβιετικό πολιτικό δράμα του 1926, βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο του Maxim Gorky, σε σενάριο του Nathan Zarkhi και σκηνοθεσία του Vsevolod Pudovkin, διάρκειας 89 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Vera Baranovskaya, Nikolai Batalov, Aleksandr Chistyakov και Anna Zemtsova.

Οι σύνδεσμοι

Trailer 

Imdb 

Rotten Tomatoes 

(2012) Σκότωσέ τους γλυκά

Πρωτότυπος/Αγγλικός τίτλος: Killing them softly

Η υπόθεση

Ο Frankie (Scoot McNairy) κι ο Russell (Ben Mendelsohn) είναι δυο τελειωμένοι αλήτες που θα προσληφθούν από τον "Squirrel" (Vincent Curatola) για να ληστέψουν ένα παράνομο παιχνίδι, στημένο από τον Markie Trattman (Ray Liotta). Ο Markie, όμως, είχε σκηνοθετήσει στο παρελθόν μια ληστεία σε κάποιο παιχνίδι του, η οποία για κακή του τύχη αποκαλύφθηκε. Ο Markie έμεινε ατιμώρητος, χαριστικά, λόγω της συμπάθειας που έτρεφαν οι γύρω του για το πρόσωπό του. Όταν η ληστεία, λοιπόν, επαναλαμβάνεται, ο Jackie Cogan (Brad Pitt) προσλαμβάνεται για να εκτελέσει τον Markie, ως παραδειγματισμό και τον πραγματικό ένοχο, ως απόδοση δικαιοσύνης.

Η κριτική

Η ταινία από την στιγμή που ξεκινά δίνει στον θεατή της να καταλάβει ακριβώς τι πρόκειται να παρακολουθήσει στην συνέχεια. Στην εναρκτήρια σκηνή κιόλας ο θεατής παρακολουθεί τον Russell, ένα απόβρασμα της κοινωνίας, να περπατάει σ' ένα έρημο τοπίο. Η μουσική νιώθουμε ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ταινίας, ενώ η σκηνή διακόπτεται συνεχώς από τους τίτλους. Όσο, δε, βλέπουμε τον Russell να περπατά, ακούμε παράλληλα μια ομιλία του νυν προέδρου των Η.Π.Α., Barack Obama, και τέλος η σκηνή κλείνει με τις δυο αφίσες του McCain και του Obama, αφήνοντας να εννοηθεί ότι η ιστορία τοποθετείται κάπου κοντά στις αμερικανικές εκλογές του 2008.

Μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος της ταινίας, Andrew Dominik, καταφέρνει να εισάγει τον θεατή, άμεσα, στο κεντρικό θέμα της ταινίας του, που δεν είναι άλλο από το έντονο πολιτικό/κοινωνικό μήνυμα, που θα αναδειχτεί σταδιακά μέσα από τις μίζερες ζωές μιας χούφτας αποβρασμάτων της αμερικάνικης επαρχίας. Το θέμα αυτό, επίσης, είναι δοσμένο με μια εκπληκτική σκηνοθετική άποψη πάνω στο μοντάζ, κάνοντας την ταινία να μοιάζει σε ορισμένες στιγμές με κομψοτέχνημα του είδους και με μια μουσική που δένει άριστα με το όλο σύνολο.

Το "Σκότωσέ τους γλυκά" είναι μια αρκετά ιδιαίτερη ταινία. Αρχικά, βλέποντας κάποιος το trailer έχει την αίσθηση ότι θα δει μια ταινία με κεντρικό άξονα την μαφία, το πιστολίδι και στυγνές δολοφονίες. Η αλήθεια είναι ότι όντως η ταινία με μια πρώτη ματιά, αυτά τα θέματα πραγματεύεται. Όμως, δεν είναι μια γρήγορη γκανγκστερική ταινία, όπως αυτές που έχουμε συνηθίσει, καθώς σε δεύτερο, αλλά ουσιαστικότερο επίπεδο, θα την δούμε να βασίζεται περισσότερο στο πολιτικό σύστημα, αλλά και στην ψυχογραφική σκιαγράφηση των πληρωμένων δολοφόνων, έτσι ώστε να γίνει σαφέστερο το μήνυμά της.
Από την άλλη πλευρά, όμως, η ταινία δεν κινείται αποκλειστικά και σ' έναν καθαρό πολιτικό επίπεδο. Μπορεί να πραγματεύεται το αμερικάνικο όνειρο, αλλά αυτό το κάνει μέσω μιας ομάδας ανθρώπων που αποτελούν το κοινωνικό κατακάθι του αμερικανικού λαού και παράλληλα περιέχει κάποιες σκηνές, κοντινών πλάνων σε slow-motion που απευθύνονται σε όσους αρέσουν οι γκανγκστερικές-splatter ταινίες.
Η υπέροχη αντίθεση, βέβαια, που κάνει την ταινία να ξεχωρίσει και ταυτόχρονα αποτελεί το στοιχείο που είτε θα κάνει τον θεατή να λατρέψει το φιλμ, είτε θα τον κάνει να μετανιώσει τον χρόνο που ξόδεψε, είναι το άμεσο πολιτικό μήνυμα που εκφράζεται εν συντομία κι ευθέως, μαζί με τους ευθείς και "καθαρούς" χαρακτήρες που παρουσιάζονται, έναντι μιας ανούσιας πολυλογίας, για πράγματα τόσο μικρά και πεζά, συγκριτικά με το κεντρικό νόημα, που, όμως, για τους χαρακτήρες, όπως θα δούμε, αποτελούν θέματα υψίστης σημασίας, σημαντικότερης του θανάτου.
Οι εκπληκτικές ερμηνείες τον ηθοποιών, σε συνδυασμό με την μουσική της δεκαετίας '60, τις αμφιέσεις των δεκαετιών '60-'70 και κάποιες απίστευτες λήψεις κάμερας που προβάλλονται σε πολύ αργό slow-motion, μπορούν ν' αφήσουν έναν εξοικειωμένο θεατή άφωνο. Το ζήτημα, βέβαια, είναι οι πολλοί αργοί ρυθμοί της ταινίας, αλλά κι οι ανούσιοι διάλογοί της, που για έναν μέσο όρο θεατών, οι οποίοι προτιμούν καθαρές γκανγκστερικές ταινίες, θ' αποτελέσει απλώς μια ταινία που κάτι θέλει να πει κι εν τέλει το λέει, αλλά κουράζει πολύ μέχρι να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Σε γενικές γραμμές, είναι μια ιδιαίτερα καλή παραγωγή, αλλά προτείνεται μόνο σε όσους μπορούν εύκολα να δουν ταινίες με πρωταγωνιστή τον υπόκοσμο κι έχουν την διάθεση να παρακολουθήσουν μια ταινία που ξεφεύγει από τα στεγανά στερεότυπα των ταινιών του είδους, έχοντας πιο αργούς ρυθμούς από τις περισσότερες κι ένα συμπέρασμα ουσίας.

Βαθμολογία: 2,5/5

Τα σχετικά
Αμερικάνικο δράμα του 2012, βασισμένο στο βιβλίο του George V. Higgins, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Andrew Dominik, διάρκειας 97 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Brad Pitt, James Gandolfini, Scoot McNairy, Ben Mendelsohn, Vincent Curatola, Ray Liotta και Richard Jenkins.

Οι σύνδεσμοι
Trailer 
Imdb 
Rotten Tomatoes