(2012) Αγάπη

Πρωτότυπος τίτλος: Amour

Αγγλικός τίτλος: Love

Η υπόθεση

Η Anne (Emmanuelle Riva) κι ο Georges (Jean-Louis Trintignant) είναι ένα ηλικιωμένο ζευγάρι πρώην καθηγητών μουσικής. Στη ζωή τους όλα κυλούν φυσιολογικά, ώσπου, κάποια μέρα, η Anne θα χάσει για λίγα λεπτά την επαφή της με το περιβάλλον. Μετά από ένα αποτυχημένο χειρουργείο, η Anne, θα μείνει ανάπηρη από τη δεξιά της πλευρά. Φοβούμενη τους γιατρούς και τα νοσοκομεία βάζει τον Georges να της υποσχεθεί ότι δεν θα την ξαναστείλει εκεί κι ο Georges δεν απαντά. Έχοντας, πια, ως μοναδική υποχρέωση την φροντίδα της γυναίκας του, ο Georges, θα συνοδεύσει την Anne μέχρι το τέλος της.

Η κριτική

Η "Αγάπη" είναι μια ταινία, πολύ δυνατή, που καταφέρνει να μιλήσει γι' αγάπη, χωρίς να χρειάζεται να κάνει την παραμικρή αναφορά στον όρο αυτό. Στις δυο ώρες που έχει διάρκεια, μόνο σε μια φράση θα αναφερθεί η έννοια της αγάπης κι αυτή δεν θα είναι από το στόμα των πρωταγωνιστών. Η Anne κι ο Georges, δεν μιλούν για το συναίσθημα αυτό, αλλά μπορεί κανείς πολύ εύκολα να το εντοπίσει στις κινήσεις, στις εκφράσεις, στα μάτια, στις σκέψεις, στη συμπεριφορά τους.

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που η ταινία καταφέρνει να μιλήσει για αγάπη, με την ταυτόχρονη απουσία της λέξης, θα δούμε τον Haneke να μιλά για μουσική μόνο μέσω των σκηνών όπου υπάρχει μουσική στο χώρο που βρίσκονται οι πρωταγωνιστές. Ο τρόπος που έχει επιλέξει ο μεγάλος Αυστριακός σκηνοθέτης, να χρησιμοποιήσει τη μουσική, σ' αυτή του την ταινία, είναι μαγευτικός. Ακόμα κι οι τίτλοι αρχής και τέλους, δεν συνοδεύονται, έστω, από μια μελωδία. Η μόνη σκηνή, στην οποία θα υπάρξει μουσική εκτός πλάνου, θα είναι η πρώτη νύχτα που θα τους παρακολουθήσουμε, μετά από ένα κονσέρτο και πριν την αρχή της περιπέτειας του ζεύγους. Ίσως με αυτόν τον τρόπο, ο Haneke, να θέλει να δείξει την αρμονία που υπήρχε στη ζωή των ηλικιωμένων πρωταγωνιστών του πριν το επεισόδιο της Anne.

Η ταινία, ομολογουμένως, στο μεγαλύτερο μέρος της, κινείται με αργούς ρυθμούς, οι οποίοι μπορεί να μην κουμπώνουν ιδιαίτερα με το στυλ του Haneke, αλλά ταιριάζουν απόλυτα στο ηλικιωμένο ζευγάρι που το κοινό καλείται να παρακολουθήσει. Επίσης, οι ιστορίες ηλικιωμένων ανθρώπων που ο ένας αποκτά την ευθύνη και των δυο, συμφωνώ ότι δεν είναι κάτι ξένο, που χρειαζόμαστε μια ταινία να μας την εξιστορήσει. Λίγο πολύ όλοι μας έχουμε ακούσει ή ακόμα και βιώσει κάτι ανάλογο κι αποτελεί μια κοινή, για τη σημερινή εποχή, θεματική ενότητα.

Παρόλα αυτά, αξίζει κάποιος να δει την ταινία, πολύ απλά γιατί ο λόγος για τον οποίο, ο Georges, μένει κι επιμένει, δεν είναι από υποχρέωση, αλλά από καθαρή κι αγνή αγάπη κι αυτό το συναίσθημα, ο μόνος τρόπος να το παρουσιάσει κανείς σ' όλο του το μεγαλείο, είναι δείχνοντας εικόνες από μια καθημερινότητα, της οποίας η φθορά δεν τον αγγίζει. Ο Georges χωρίς την Anne, δεν υπήρξε και δεν θα υπάρξει ποτέ. Ακόμα και μετά από τόσα χρόνια κοινής συμβίωσης, θα δούμε τον Georges, ο οποίος υποχρεώνεται τώρα να ζει και για τους δυο τους, να αφηγείται στην Anne ιστορίες από το παρελθόν του, τις οποίες ποτέ πριν δεν της έχει διηγηθεί.

Ο Haneke, μ' αυτή του την ταινία, καταφέρνει να συνθέσει ένα ποίημα, ή καλύτερα ένα μουσικό κονσέρτο για τις ανθρώπινες σχέσεις και το βάθος που μπορεί να έχουν αυτές. Είναι, ομολογουμένως, εξαιρετικά εύκολο, μέσα από μια ιστορία ανθρώπων που έχουνε ζήσει μαζί όλη τους τη ζωή να καταφέρεις να συγκινήσεις το θεατή. Είναι, όμως, εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρεις να το πετύχεις αυτό, δείχνοντάς τους στο σήμερα, χωρίς αναδρομές στο κοινό τους παρελθόν, χωρίς, δηλαδή, να δείξεις τον έρωτα που σταδιακά έγινε αγάπη. Κι αυτό είναι το στοιχείο που αναδεικνύει τη μαεστρία του Αυστριακού σκηνοθέτη, που του ανοίγει τις πόρτες, διάπλατα, για βραβεία και διθυραμβικές κριτικές και που κάνει την ταινία του ξεχωριστή.

Μέσα από μια αφήγηση του Georges, θα τον ακούσουμε να λέει "Δεν θυμάμαι την ταινία, αλλά τα συναισθήματα". Ακριβώς αυτός είναι κι ο σκοπός ολόκληρης της ταινίας. Δεν είναι ένα σύνολο που στοχεύει σε αποτύπωση συγκεκριμένων σκηνών, αλλά σε μια ενιαία αίσθηση, από την οποία θ' αποκομίσεις κάτι πιο βαθύ κι ουσιαστικό. Υπάρχουν βέβαια, διασκορπισμένες, σκηνές που θα μείνουν στο μυαλό ως ρομαντικές εικόνες, όπως για παράδειγμα οι αναγκαίες μεταφορές της Anne που θυμίζουν χορό ή η σκηνή με το περιστέρι που το "ελευθερώνει" ο Georges, αλλά είναι λίγες και λειτουργούν συμπληρωματικά.

Όντας η φετινή νικήτρια του Χρυσού Φοίνικα στο φεστιβάλ των Κανών αποτελεί αδιαμφισβήτητα μια άριστη πρόταση για όλους τους σινεφίλ του κινηματογράφου. Παράλληλα είναι μια από τις πιο όμορφες προτάσεις, όχι μόνο του φετινού χειμώνα, για κάποιον που θέλει να δει μια διαφορετική ιστορία αγάπης και μπορεί ν' αντέξει τους, λίγο, αργούς ρυθμούς του Ευρωπαϊκού κινηματογράφου που στο τέλος θα αντικατασταθούν από την υπογραφή του Michael Haneke.

Βαθμολογία: 5/5

Τα σχετικά

Γαλλικό δράμα του 2012, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Michael Haneke, διάρκειας 127 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές τους Jean-Louis Trintignant, Emmanuelle Riva και Isabelle Huppert.

Οι σύνδεσμοι

Trailer 

Imdb 

Rotten Tomatoes