26 Οκτωβρίου 2012

(2007) California dreamin'

Πρωτότυπος τίτλος: Nesfarsit
Αγγλικός τίτλος: California dreamin' (Nesfarsit)


Η υπόθεση
Στην Ρουμανία του 1999, ένα τρένο που μεταφέρει αξιωματικούς του ΝΑΤΟ κι έναν εξοπλισμό βοήθειας προς την βομβαρδιζόμενη Γιουγκοσλαβία, θα ξεκινήσει με κατεύθυνση το Κόσοβο. Το τρένο, αν κι έχουν δοθεί σαφείς οδηγίες από το Βουκουρέστι να μην εμποδίσει κανείς τη διέλευσή του, θα σταματήσει και θα κολλήσει για πέντε μέρες σ' ένα χωριό της Ρουμανίας, την Καπαλνίτα. Η παραμονή των Αμερικανών στο μικρό αυτό χωριό θα γίνει η αφορμή για την εμφάνιση διαφόρων κωμικο-τραγικών, αλλά άκρως ρεαλιστικών καταστάσεων.

Η κριτική
Το "California dreamin'" είναι μια ταινία, κατά βάση, γλυκό-πικρη που αποτελεί έναν ύμνο αλήθειας για την επαρχιώτικη νοοτροπία όλων των βαλκανικών χωρών. Παράλληλα, όμως, είναι μια ταινία που καταφέρνει να δείξει το αληθινό πρόσωπο των ειρηνικών αμερικανικών επεμβάσεων και τις ταραχές που "άθελά τους" προκαλούν αυτές. Το έργο βασίζεται εξίσου σε μια σάτιρα χαρακτήρων, αλλά και καταστάσεων, οι οποίες καταφέρνουν να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή.
Αρχικά, όπως θα δούμε, η ταινία ξεκινά με μια αναδρομή στον Μάιο του 1944, όπου θα γνωρίσουμε τον σταθμάρχη της πόλης Καπαλνίτα σε μικρή ηλικία. Η ταινία θα συνεχίσει στο σήμερα, δείχνοντάς μας μια σκηνή από το γραφείο του Υπουργού Εξωτερικών της Ρουμανίας, θα περάσει στις ετοιμασίες του επικείμενου τρένου και θα καταλήξει στην επαρχία της Καπαλνίτα, όπου θα γνωρίσουμε τους βασικούς ήρωες της ιστορίας μας.
Πρώτο και καλύτερο, από τους κατοίκους του χωριού, θα γνωρίσουμε τον Doiaru (Razvan Vasilescu), τον διεφθαρμένο διευθυντή του σιδηροδρομικού σταθμού κι υπεύθυνο της παραμονής των Αμερικανών στο χωριό και την κόρη του, Monica (Maria Dinulescu), μια νεαρή κοπέλα που ψάχνει απεγνωσμένα να βρει έναν τρόπο ν' αποδράσει από την μικροαστική, μίζερη ζωή του χωριού.
Ο Doiaru, προφασιζόμενος την έλλειψη των τελωνειακών εγγράφων, που θα έπρεπε να φέρει μαζί του ο αρχηγός της αμερικάνικης αποστολής, captain Doug Jones (Armand Assante), θα χρησιμοποιήσει την γραφειοκρατία και τον νόμο της χώρας του για προσωπικό του όφελος, να πάρει δηλαδή την πολυπόθητη εκδίκησή του από τους Αμερικάνους συμμάχους. Κανείς δεν μπορεί να πει, βέβαια, ότι ο Doiaru κακώς λειτουργεί έτσι, αλλά σίγουρα το πρόσωπό του δεν μπορεί να χαρακτηριστεί συμπαθές, καθώς συσχετίζεται με λεηλασίες και μεταπωλήσεις προϊόντων από τα τρένα, σε βάρος των συγχωριανών του.
Το δεύτερο πρόσωπο που θα μας απασχολήσει είναι ο καιροσκόπος, εκμεταλλευτής, δήμαρχος του χωριού (Ion Sapdaru), ο οποίος φέρει πάνω του όλα τα χαρακτηριστικά της βαλκανικής ξενομανίας. Οι Αμερικάνοι για τον δήμαρχο, και στη συνέχεια για όλους τους χωριανούς, αποτελούν τον από μηχανής Θεό. Όπως και το 1944, οι Αμερικανοί είναι αυτοί που αναμένεται να λύσουν όλα τα εσωτερικά προβλήματα του ρουμάνικου λαού, που πρόκειται να βγάλουν τον τόπο από το οικονομικό αδιέξοδο και που θα λυτρώσουν τον λαό από τον δυνάστη που τους εκμεταλλεύεται.
Μέσω της φιλοξενίας, λοιπόν, και των ψεμάτων που χρησιμοποιεί για να φουσκώσει τα μυαλά των χωριανών, ο δήμαρχος θα οργανώσει γλέντια, πάρτυ και παραστάσεις για να καλωσορίσει και να καλοπιάσει τους σωτήρες. Με τον τρόπο αυτό, ένα ολόκληρο χωριό, βλέπουμε να δηλώνει υποταγή και να δίνει την άδειά του, χωρίς κανένα ενδοιασμό, να θεωρηθεί "τριτοκοσμικό" από τους μεγαλοπρεπείς Αμερικάνους. Το πείσμα του Doiaru παράλληλα, ενώ θεωρητικά αποτελεί την ύστατη προσπάθεια να δείξει την υπεροχή του, καταφέρνει μόνο να γίνει αντιληπτό ως ένα χωριάτικο κόμπλεξ, που θα λειτουργήσει σε βάρος του, αφού στο μόνο που βοηθά τελικά η παρουσία των Αμερικανών είναι το ξεμπρόστιασμα των θαμμένων προβλημάτων κι η δύναμη που δίνει η παρουσία τους στους ντόπιους να πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Αν κι η ταινία είναι ένα κράμα αλήθειας και μυθοπλασίας, δράματος και σάτιρας, υπερβολής και πραγματικότητας, καταφέρνει να σταθεί γερά στα πόδια της και να κάνει σαφές το αντιπολεμικό της μήνυμα, την ευθύνη των Η.Π.Α. για διαφόρους πολέμους, αλλά και τη σαθρότητα του συστήματος που επιτρέπει σε κάποιες δυσμενείς καταστάσεις να εκκολαφθούν.
Με μοναδικό αρνητικό στοιχείο τη μεγάλη της διάρκεια, η οποία πιθανώς να ήταν μικρότερη αν ο σκηνοθέτης της, Cristian Nemescu, είχε προλάβει να ολοκληρώσει το μοντάζ της προτού πεθάνει, η ταινία προτείνεται στους σινεφίλ του βαλκανικού κινηματογράφου κατά κύριο λόγο, καθώς αποτελεί μια σύγχρονη και νεανική ματιά πάνω στην καθημερινότητα και το παγκόσμιο κοινωνικο-πολιτικό γίγνεσθαι.

Βαθμολογία: 3/5

Τα σχετικά
Ρουμάνικο σατιρικό δράμα του 2007, σε σενάριο των Cristian Nemescu, Tudor Voican και Catherine Linstrum και σκηνοθεσία του Cristian Nemescu, διάρκειας 155 λεπτών, με βασικούς πρωταγωνιστές, τους Razvan Vasilescu, Armand Assante, Ion Sapdaru, Maria Dinulescu, Jamie Elman και Alexandru Margineanu.

Οι σύνδεσμοι
Trailer 
Imdb 
Rotten Tomatoes

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου